Ook al is de Surinaamse gemeenschap in Vlaanderen klein, toch vinden er ook uitvaarten plaats die de Surinaamse tradities en rituelen volgen die bij een overlijden horen. In Suriname zelf worden de 4 grootste bevolkingsgroepen gevormd door Hindoestanen, Chinezen, Javanen en Creolen. In deze blog richten we ons op de Creoolse rituelen. Wil je meer weten over de gebruiken bij een Creools Surinaamse begrafenis? Je leest het hier.
Rituelen bij een Surinaamse begrafenis
Een Surinaamse uitvaart heeft als uitgangspunt het vieren van het leven van de overledene en het overgaan van de ziel naar het eeuwige leven. De uitvaart ziet er dan ook uitbundig uit en er zijn veel mensen bij aanwezig. Het lijkt een beetje op de jazz begrafenissen die je in New Orleans ziet, maar dan met andere muziek. Voorafgaand aan de begrafenis vinden er een aantal rituelen plaats:
- Dodenwake: In de avond voor de begrafenis komt iedereen vanaf 20:00 uur in de avond bij elkaar in het huis van de overledene. Er wordt gebeden, gezongen, gedanst en er worden tot vroeg in de ochtend herinneringen opgehaald. Deze dodenwake wordt ook dede oso genoemd. Spiegels en afbeeldingen van de overledenen worden bedekt en er worden voedseloffers klaargezet voor de overledene.
- Rituele wassing: Op de ochtend van de begrafenis volgt de wasi dede, de rituele wassing van het lichaam. Dit wordt uitgevoerd door speciale dinari’s met behulp van alcohol en verschillende kruiden. Van deze lijkbewassers wordt gezegd dat zij de bemiddelaars zijn tussen leven en dood. Er wordt ook hierbij weer veel gezongen en gebeden.
- De begrafenis: Wanneer de kist naar het graf wordt gedragen, lopen de wi kan doe, de dragers, bij een Surinaamse begrafenis te dansen met de kist. Dit wordt gedaan om te zorgen dat boze geesten de weg kwijtraken en niet meegaan naar het graf. Ook wanneer de kist in de grond ligt, wordt er op het graf gedanst. Er wordt muziek gemaakt en er worden Surinaamse begrafenis liederen gezongen.
- Uitvaartmaaltijd: Op de 8e dag na de begrafenis volgt de aiti dei. Een bijeenkomst waarbij iedereen opnieuw samenkomt om te eten en te drinken, te zingen en herinneringen op te halen. Omdat gedacht wordt dat de ziel van de overledene hierbij aanwezig is, worden bij deze bijeenkomst lievelingsgerechten klaargezet van de overledene.
- Tweede uitvaartmaaltijd: na 6 weken komen de familieleden, vrienden en genodigden opnieuw bijeen voor de siksiwiki. Deze uitvaartmaaltijd is vergelijkbaar met de dede oso en de aiti dei.
- Een jaar later: Om de ziel van de overledene vrij te maken volgt een jaar na het overlijden de puru blaka. Het is het laatste afscheid en betekent het einde van de rouwperiode.
Wie naar een Surinaamse begrafenis gaat, draagt bij voorkeur witte kleding. Ook de bloemen zijn tijdens een Surinaamse begrafenis wit. We schrijven in deze blog overigens over een begrafenis omdat een Surinaamse crematie veel minder voorkomt onder Creoolse Surinamers.
Wil je meer weten over de invulling van een Surinaamse begrafenis? Neem dan contact op met een uitvaartcentrum in de buurt. Je vindt het dichtstbijzijnde uitvaartcentrum door je postcode in te vullen op de startpagina van deze website.