Wanneer iemand in je naaste omgeving komt te overlijden, heeft dit een impact op het hele gezin. Jouw kinderen zien je verdriet, terwijl je zelf misschien probeert je kinderen juist af te schermen voor de situatie. Heel kleine kinderen begrijpen het begrip “dood” nog niet, maar naarmate ze ouder worden wel. Hoe vertel je je kind dat iemand overleden is? In dit artikel geven we tips.
Rouwverwerking bij kinderen op verschillende leeftijden
Rouw bij kinderen werkt heel anders dan bij volwassenen. Dat komt omdat ze nog niet altijd begrijpen wat een overlijden inhoudt. Het idee dat iemand nooit meer terugkomt, is voor kinderen dus lastig te bevatten. Kinderen zijn namelijk nog helemaal niet bezig met de toekomst. Rouwverwerking bij een kind is mede afhankelijk van de leeftijd:
- 0 tot 3 jaar: Kinderen begrijpen de onomkeerbaarheid van de dood niet. In de belevingswereld van het kind, is de afwezigheid tijdelijk. Iemand slaapt of is bijvoorbeeld op reis. Ze denken dat je met water, pillen of magie, iemand weer levend kunt maken.
- 3 tot 5 jaar: Vanaf het derde levensjaar wordt de onomkeerbaarheid begrijpelijk. Uit onderzoek blijkt 10% van de 3-jarigen dit te begrijpen en 58% van de 4-jarigen.
- 5 tot 8 jaar: De kinderen zien in dat een dood lichaam niets meer kan doen. Ook leren ze inzien dat alles wat leeft, doodgaat; ook dieren en planten.
Kinderen bekend maken met de dood is belangrijk. De dood hoort nu eenmaal bij het leven en juist kinderen hebben een heel rijke fantasie en zoeken naar antwoorden. Wanneer ze geen antwoorden krijgen, gaan ze zelf deze antwoorden verzinnen. Hierdoor kunnen ze gruwelijke beelden gaan creëren en kan juist angst ontstaan voor de dood.
Hoe vertel je je kind dat iemand overleden is?
Afhankelijk van de leeftijd van je kind, steek je het gesprek op een andere manier in. Wanneer je met je kind gaat praten over de dood, is het belangrijk dat je eerlijk en duidelijk blijft. Zo worden vragen beantwoord en voelt het kind zich betrokken. Hierbij kun je gebruik maken van de volgende tips:
- Kort: Bij vooral kleinere kinderen hoef je niet in detail te treden over een eventueel ziekteverloop. Hou het kort en gebruik geen ingewikkelde woorden. Leg bijvoorbeeld uit dat oma “kapot” is en de dokters haar niet meer kunnen repareren.
- Emoties: Laat gerust je tranen, onmacht of boosheid zien. Zo leert je kind dat het gezond is om verdriet te tonen. Geef je kind ook ruimte zijn emoties te tonen.
Moment: Kies een rustig moment, waarop je de aandacht hebt van je kind. Zorg er voor dat er geen afleiding is in de vorm van een tv of mobiele telefoon. - Vragen: Laat ruimte over voor vragen en geef eerlijk antwoord. Ook al je het antwoord niet weet.
Veel ouders kiezen er voor aan hun kinderen te vertellen dat de overledene nu een ster is, of voor altijd slaapt. Maar daarmee maak je het begrip “dood” niet duidelijk aan kinderen. Hetzelfde geldt voor het weghouden uit ziekenhuizen, verzorgingstehuizen en rouwcentra. Tonen je kinderen nieuwsgierigheid, of willen je kinderen afscheid nemen, neem ze dan mee naar de uitvaart. Zo laat je zien dat afscheid nemen en dood ook onderdeel uitmaken van het leven. Dus niet iets is om bang voor te zijn.
Wil je meer informatie over rouwverwerking bij kinderen? Neem dan eens contact op met een uitvaartcentrum in de buurt. Deze professionals hebben zoveel ervaring, dat ze je vast kunnen voorzien van een goed advies. Het dichtstbijzijnde uitvaartcentrum kun je vinden via de listings op deze website.